Sir Alex Ferguson: Huấn luyện viên vĩ đại nhất của Man United

Sir Alexander Chapman Ferguson sinh ngày 31 tháng 12 năm 1941 tại Govan, Glasgow, Scotland, trong một gia đình công nhân đóng tàu. Govan thời đó là một thị trấn đóng tàu sầm uất với các xưởng đóng tàu, dân số lên tới 147.000 người trước chiến tranh.

Ở tuổi 16, Alex Ferguson gia nhập Queen's Park với tư cách cầu thủ nghiệp dư, đồng thời làm việc tại xưởng đóng tàu Glasgow. Sự nghiệp chuyên nghiệp của Alex Ferguson bắt đầu năm 1964 khi ký hợp đồng với Dunfermline Athletic.

Thành công tại Dunfermline khiến Rangers chi kỷ lục 65.000 bảng Anh để chiêu mộ Alex Ferguson năm 1967 - mức phí chuyển nhượng cao nhất giữa hai CLB Scotland lúc bấy giờ. Tuy nhiên, hai mùa giải tại Rangers được đánh giá là khá khiêm tốn. Sau đó, ông chuyển đến Falkirk năm 1969, nơi bắt đầu làm quen với vai trò huấn luyện với chức danh cầu thủ kiêm HLV, trước khi kết thúc sự nghiệp thi đấu tại Ayr United năm 1974.

Alex Ferguson nổi tiếng với triết lý "kiểm soát tuyệt đối" và sự nghiêm khắc trong quản lý. Ông luôn đặt kỷ luật lên hàng đầu và không ngần ngại đưa ra những quyết định khó khăn để duy trì thứ bậc trong đội. Phong cách "hair dryer treatment" của Alex Ferguson - việc mắng mỏ cầu thủ một cách gay gắt trong phòng thay đồ - đã trở thành huyền thoại trong phong cách huấn luyện và quản lý của ông.

Theo cuốn tự truyện "Managing My Life: My Autobiography" của Alex Ferguson, ông tin rằng thành công trong cuộc đời huấn luyện đến từ việc kết hợp giữa tài năng, làm việc chăm chỉ và tinh thần đồng đội. Ông luôn chú trọng đến việc xây dựng văn hóa chiến thắng và không bao giờ chấp nhận thái độ thoả hiệp.

2 lần vô địch Champions League (1999, 2008)

Alex Ferguson đã dẫn dắt Manchester United giành hai chức vô địch Champions League vào năm 1999 và 2008. Chức vô địch đầu tiên là một phần trong cú ăn ba lịch sử cùng lừa cầu thủ 1992, trong khi chức vô địch năm 2008 sau trận chung kết nghẹt thở với Chelsea tại Moscow đã khẳng định đẳng cấp của Alex Ferguson trên đấu trường châu Âu với những cái tên mới nổi như Cristiano Ronaldo hay Rooney.

Theo UEFA, Alex Ferguson là một trong số ít HLV có thể giành Champions League ở hai thập kỷ khác nhau, cho thấy khả năng thích ứng với chiến thuật và cầu thủ đã giúp ông duy trì thành công lâu dài.

Cú ăn ba lịch sử mùa giải 1998/99

Mùa giải 1998/99 được coi là đỉnh cao trong sự nghiệp của Alex Ferguson khi ông dẫn dắt Manchester United hoàn thành cú ăn ba lịch sử: Premier League, FA Cup và Champions League. 

Trận chung kết Champions League với Bayern Munich tại Camp Nou là một trong những trận đấu kinh điển nhất mọi thời đại của đấu trường danh giá nhất châu Âu. Dù bị thủng lưới từ rất sớm với bàn thắng của Basler, United đã kiên cường chiến đấu và ghi 2 bàn thắng nhờ công của Sheringham và Solskjær trong phút bù giờ để giành chiến thắng ngược dòng 2-1.

Sky Sports ghi nhận rằng cú ăn ba của Alex Ferguson năm 1999 vẫn là thành tích vô tiền khoáng hậu trong lịch sử bóng đá Anh, cho đến hiện tại mới chỉ có Man City có thể làm được điều tương tự trong mùa 2022/23.

Thế hệ Class of 92

Alex Ferguson nổi tiếng với khả năng phát hiện và đào tạo tài năng trẻ. Thế hệ "Class of 92" bao gồm những huyền thoại như David Beckham, Ryan Giggs, Paul Scholes, Gary Neville, Phil Neville và Nicky Butt đã trở thành xương sống của Manchester United trong nhiều năm và rất nhiều trong số những cái tên trên đều đã được ghi danh vào Hall of fame của giải đấu.

Theo thông tin từ Manchester United FC, Alex Ferguson đã trao cơ hội ra mắt đội một cho 89 cầu thủ trẻ từ học viện, thể hiện niềm tin mạnh mẽ vào hệ thống đào tạo trẻ của ông. Alex Ferguson cảm thấy rằng United có nhiều cầu thủ trẻ đã sẵn sàng thi đấu ở đội một, và ông luôn sẵn sàng trao cơ hội cho những tài năng xuất thân từ lò đào tạo. Thành công của thế hệ Class of 92 đã chứng minh tầm nhìn xa của Alex Ferguson trong việc đầu tư vào các thế hệ cầu thủ tương lai.

Cristiano Ronaldo và những ngôi sao khác

Alex Ferguson đã phát hiện và đào tạo thành công nhiều siêu sao như Cristiano Ronaldo, Wayne Rooney, và Ole Gunnar Solskjaer. Cristiano Ronaldo, khi còn là một cầu thủ trẻ từ Sporting Lisbon, đã được Alex Ferguson chú ý và chiêu mộ năm 2003. Dưới sự dẫn dắt của Alex Ferguson, Ronaldo đã phát triển từ một cầu thủ trẻ tài năng thành một trong những cầu thủ vĩ đại nhất thế giới.

Theo The Guardian, Alex Ferguson đã đầu tư hơn 500 triệu bảng Anh cho việc mua sắm cầu thủ trong suốt sự nghiệp, nhưng khả năng phát triển cầu thủ có sẵn mới chính là điểm mạnh lớn nhất của ông.

Chung kết Champions League 1999 - "Football, bloody hell!"

Trận chung kết Champions League 1999 tại Camp Nou chắc chắn là khoảnh khắc đỉnh cao trong sự nghiệp của Alex Ferguson. Manchester United thua Bayern Munich 1-0 cho đến những phút bù giờ cuối cùng, nhưng Teddy Sheringham và màn thay người quyết định mang tên Ole Gunnar Solskjær đã ghi bàn thắng muộn để mang về chiến thắng kịch tính. Khi trợ lý Steve McClaren nói với Ferguson hãy chuẩn bị cho tình huống có hiệp phụ, nhưng ông đã trả lời: "Steve, trận đấu này chưa kết thúc". Ba phút sau, Solskjær ghi bàn thắng quyết định, và phản ứng kinh điển của Alex Ferguson: "Tôi không thể tin được. Bóng đá, chết tiệt!" đã trở thành câu nói bất hủ của vị huấn luyện viên này.

"Fergie Time" - Bí quyết của những phút cuối

Khái niệm "Fergie Time" - những bàn thắng quyết định trong phút bù giờ - đã trở thành thương hiệu của Alex Ferguson. Manchester United dưới thời ông nổi tiếng với khả năng ghi bàn thắng quan trọng trong những phút cuối trận, thể hiện tinh thần bất tửvà ý chí chiến đấu đến giây cuối cùng mà Alex Ferguson đã truyền cho đội bóng. Theo thống kê, trong giai đoạn 1992-2013, Man United dưới thời Alex Ferguson đã ghi tới 81 bàn thắng trong những phút bù giờ, chiếm tới 4,9% trong tổng số bàn đội ghi được.

Một trong những cuộc đối đầu kinh điển nhất trong lịch sử Premier League là giữa Alex Ferguson và Arsène Wenger. Từ năm 1996 đến 2013, hai HLV này đã tạo nên những trận đấu đầy kịch tính giữa Manchester United và Arsenal. Mặc dù có vô vàn những màn khẩu chiến nổi tiếng, Alex Ferguson và Wenger đều thừa nhận họ luôn dành sự tôn trọng lẫn nhau.

Theo thống kê từ Transfermarkt, trong 49 lần đối đầu giữa hai đội dưới thời Alex Ferguson và Wenger, Manchester United thắng 23 trận, hòa 10 trận và thua 16 trận, Man United chỉ kiếm về 1.61 điểm mỗi trận khi đối đầu - thấp hơn khá nhiều so với con số chung. Điều này cho thấy sự cạnh tranh rất khốc liệt giữa hai chiến lược gia vĩ đại.

Ngày 8 tháng 5 năm 2013, Alex Ferguson bất ngờ thông báo quyết định giải nghệ sau 26 năm 6 tháng dẫn dắt Manchester United. Quyết định này đã gây chấn động toàn thế giới bóng đá. Trận đấu cuối cùng của Alex Ferguson tại Old Trafford là trận hòa kịch tích 5-5 trước West Bromwich Albion, và danh hiệu Premier League 2012/13 cũng là món quà chia tay hoàn hảo.

Di sản mà Alex Ferguson để lại không chỉ là những danh hiệu mà còn là một triết lý bóng đá, một văn hóa chiến thắng và tinh thần không bao giờ bỏ cuộc. Theo Manchester United FC, ông đã biến Old Trafford thành "Theatre of Dreams" thực sự và tạo ra một tiêu chuẩn mà các HLV sau này luôn phải cố gắng đạt tới.

Sau khi nghỉ hưu, Alex Ferguson vẫn giữ vai trò Đại sứ và Giám đốc Toàn cầu của Manchester United. Ông thường xuyên xuất hiện tại Old Trafford để cổ vũ đội bóng cũ và vẫn được các cầu thủ, HLV hiện tại tôn trọng như một huyền thoại.

Năm 2018, Alex Ferguson đã trải qua ca phẫu thuật não nghiêm trọng do xuất huyết não nhưng ông đã hồi phục thành công và vẫn khỏe mạnh. Sức khỏe của ông luôn được người hâm mộ Manchester United trên toàn thế giới quan tâm theo dõi.